Terug

Digitale psychologie, de weg naar meer begrip van jouw gebruikers

Een brein draagt een bril, lichtblauwe kleuren.

Digitale psychologie (ook wel bekend als webpsychologie) is een discipline die psychologie, gedragseconomie, UX-ontwerp, technologie en creatief denken combineert. Het is een specialisatie die zich richt op cognitieve-, emotionele- en gedragspatronen van mensen die digitale producten gebruiken. Met digitale producten bedoel ik onder andere websites, apps, conversational-interfaces, kunstmatige intelligentie en virtual reality.

Digitale psychologie is geïnteresseerd in online en in sommige gevallen offline gebruikersgedrag om inzicht te krijgen in waarom iemand zich op een bepaalde manier gedraagt en hoe digitale producten dit gedrag het beste kunnen faciliteren. Wanneer we begrijpen hoe en waarom iemand op een bepaalde manier denkt en doet, kunnen we daarop inspelen en betere digitale producten maken.

De resultaten van digitale psychologie

Een digitaal psycholoog maakt deel uit van een product team en werkt meestal nauw samen met product owners en UX /UI ontwerpers. Het doel van de psycholoog is het onderzoeken van de gebruikersgroep waarvoor het digitale product bedoeld is. Na het onderzoeken, analyseren en samenvatten worden deze inzichten vertaald naar schetsen en wireframes. Wanneer er geen mogelijkheid is om field research te doen, gaat de digitaal psycholoog dieper in op deskresearch en worden de wetenschappelijke bevindingen die eerder zijn gedaan onder vergelijkbare populaties van de doelgroep geanalyseerd.

  • Behaviour blueprint
  • data analyse
  • User interviews
  • Customer Journey Maps
  • Exploration workshops
  • Wireframes, sketches
  • Optimalisaties

Misvattingen

Door de jaren heen heb ik gemerkt dat mensen veel misvattingen hebben over psychologie in het algemeen en daarom wil ik graag drie van de meest voorkomende mythes over (digitale) psychologie nader bespreken.

Mythe 1

Een digitaal psycholoog houdt zich alleen bezig met online overtuiging van de gebruiker Ik heb gesprekken gehad met mensen die zeiden dat digitale psychologie zich alleen bezighoudt met het overtuigen van gebruikers om zich op een bepaalde manier te gedragen. Om zogezegd hun gedrag te veranderen in het gedrag dat de stakeholders willen. Ik wil benadrukken dat net zoals creatie van digitale producten niet (alleen) over overtuiging gaat, zo ook digitale psychologie niet. Overtuiging heeft in de loop der jaren een slechte reputatie gekregen, omdat het vaak is gebruikt in een context van bedrog en monetarisatie, iets dat de gebruiker onbewust wordt ‘aangedaan’. Bij ethisch gebruik is het overtuigen van de gebruiker niets meer dan een manier om de gebruiker te helpen sneller te doen wat hij of zij met behulp van het digitale product wil doen en de gebruiker dit doel zo goed en makkelijk mogelijk te laten volbrengen/behalen.

Mythe 2

Een digitaal psycholoog weet van tevoren hoe mensen een bepaald digitaal product zullen gebruiken Een digitaal psycholoog kent de principes van gebruikersgedrag online en de invloed hiervan. Hoewel deze kennis soms voldoende is om al in het ontwerp van het product te springen, is dit vaak niet het geval en is verder onderzoek vereist.

Een digitaal psycholoog kent de architectuur van gewoontes. Wanneer een nieuw product wordt gemaakt, kijkt de psycholoog naar de bredere context waarin de gebruikers het gaan gebruiken. De psycholoog vergelijkt welke andere producten mensen gebruiken of mogelijk gaan gebruiken in de toekomst, wat mensen in het algemeen doen voordat ze dit product gebruiken en wat de reden is om het te gebruiken. Dit geeft inzicht in de verwachtingen van de gebruikers, maar ook in gedragspatronen die later informatie opleveren die helpen bij beslissingen over product functionaliteiten en ontwerpkeuzes.

Mythe 3

Een digitaal psycholoog leest de emoties van gebruikers Wanneer je psycholoog wordt, krijg je niet magische krachten om iemands emoties te lezen. In feite is het begrijpen van emoties hetgeen waar de psychologie al jarenlang mee worstelt, aangezien de aandacht van de meeste wetenschappers altijd was gericht op gedrag en cognitie (gedachten). Tegenwoordig zijn er nieuwe emotietheorieën die het begrip over emoties in het algemeen langzaam veranderen. Deze nieuwe theorieën laten zien dat emoties niet in ons brein zijn gelokaliseerd en in feite door ons brein worden geconstrueerd. Zodra dit in de wetenschap van de psychologie wordt vastgesteld zal het de digitale psychologie opschudden en bewijzen dat neuro usability testing en emotion tracking geen informatie geven over de werkelijke emoties van mensen. Dus willen we inzicht krijgen in de emoties van gebruikers over een specifiek product of de functie ervan, dan vragen we het de gebruiker gewoon zelf.